Potówki to niewielkie zmiany skórne, które pojawiają się w miejscach narażonych na nadmierne pocenie. Choć powszechnie przyjęło się, że dotykają one głównie najmłodszych, coraz częściej występują też u dorosłych. Zmiany te nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Mogą jednak powodować nieprzyjemne objawy i dyskomfort, dlatego warto wiedzieć, jak im przeciwdziałać.
Oto kilka porad, dzięki którym zwalczysz potówki domowymi sposobami – szybko i skutecznie!
Z tego artykułu dowiesz się:
- dlaczego na skórze pojawiają się potówki,
- jak rozpoznać potówki i objawy im towarzyszące,
- jak leczyć potówki domowymi sposobami.
Potówki – czym są?
Potówki to łagodne zmiany skórne powstające na skutek przegrzania organizmu.
Choć przyjęło się, że potówki zazwyczaj występują u dzieci w pierwszych sześciu miesiącach życia, mogą pojawić się także w późniejszym wieku, u osób dorosłych. Warto pamiętać również, że powstają nie tylko latem, ale też zimą.
Co ciekawe, potówki mogą wystąpić niemal na całym ciele. Najczęściej jednak są zlokalizowane w miejscach narażonych na nadmierne pocenie – w okolicy pleców, karku, pach, pośladków, pachwin czy zgięć łokciowych.
Wyróżniamy trzy rodzaje potówek – potówki zwykłe, potówki głębokie i potówki czerwone.
- Potówki zwykłe (łac. miliaria crystallina) – przybierają postać białych krostek lub jasnych pęcherzyków, które nie mają cech zapalnych. Zmiany zazwyczaj są niewielkie (o średnicy około 1-2mm), ale występują w dużych skupiskach. Najczęściej pojawiają się na skutek zablokowania przewodu wyprowadzającego gruczoły potowe i obejmują tylko zewnętrzną warstwę skóry. Zmiany mogą pękać samoistnie lub w wyniku drapania. Na skutek zakażenia bakteryjnego może pojawić się wysięk ropny (potówki ropne).
- Potówki czerwone (łac. miliaria rubra) – to grudki o czerwonym zabarwieniu, które świadczy o lekkim stanie zapalnym. Zmianom może towarzyszyć uczucie pieczenia, swędzenia czy kłucia. Podobnie jak potówki zwykłe, potówki czerwone również powstają na skutek zablokowania gruczołu wyprowadzającego, jednak w głębszych warstwach skóry. U dorosłych najczęściej występują w okolicy tułowia, natomiast u dzieci – na twarzy, karku, pod pachami i w pachwinach.
- Potówki głębokie (łac. miliaria profunda) – mają postać białawych, nieco większych grudek, o średnicy około 1-3 mm. Zazwyczaj towarzyszy im częściowe lub całkowite zahamowanie wydzielenia potu, co prowadzi do zaburzeń termoregulacji. Uszkodzenie przewodu wyprowadzającego gruczoły potowe występuje na granicy skórno-naskórkowej lub głębiej w skórze. Potówki głębokie najczęściej obserwuje się w klimacie tropikalnym.
Potówki nie są groźne i zazwyczaj nie wymagają specjalistycznego leczenia. Warto jednak wiedzieć, jak im zapobiegać, ponieważ mogą powodować dyskomfort.
Jak wyglądają potówki?
Potówki zazwyczaj przybierają postać białych krostek lub jasnych pęcherzyków, które występują na skórze w większych skupiskach. Może towarzyszyć im uczucie pieczenia i swędzenia. Często pojawia się również zaczerwienienie i podrażnienie w obszarze dotkniętym zmianami.
Potówki u dzieci mogą być mylone z trądzikiem noworodkowym lub niemowlęcym, który powstaje na skutek pobudzenia gruczołów łojowych dziecka przez hormony matki. U dorosłych natomiast podobne objawy wykazują zmiany skórne takie jak zapalenie mieszków włosowych, infekcje bakteryjne i grzybicze czy osutka polekowa.
Skąd się biorą potówki?
Choć potówki najczęściej pojawiają się u niemowląt, problem może dotyczyć także dzieci i dorosłych – zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Istnieje kilka czynników, które sprzyjają powstawaniu zmian skórnych, często nakładając się na siebie. Niektóre z nich występują okresowo (na przykład wysoka temperatura latem), a inne przewlekłe (na przykład choroby towarzyszące).
Najczęstsze przyczyny powstawania potówek to:
- zbyt wysoka temperatura i wilgotność otoczenia – jedną z najczęstszych przyczyn powstawania potówek u dzieci i dorosłych jest przegrzanie ciała,
- nadmierne pocenie – potówki mogą pojawić się na skórze nie tylko na skutek wysokiej temperatury, ale również stresu, otyłości czy intensywnej aktywności fizycznej,
- zablokowanie ujścia gruczołów potowych – utrudniony odpływ potu także może powodować potówki w miejscach, gdzie zlokalizowane są gruczoły potowe,
- obcisły lub mało przewiewny ubiór – zbyt ciasne ubrania, szczególnie te z syntetycznych, nieoddychających materiałów, mogą szybko doprowadzić do powstania zmian skórnych,
- nieodpowiednia higiena ciała – zbyt rzadkie i niedokładne mycie obszarów narażonych na powstawanie potówek (takich jak pachwiny, pośladki czy twarz), szczególnie u noworodków może doprowadzić do pojawienia się potówek,
- stosowanie niewłaściwych kosmetyków – potówki pojawiają się również na skutek nieodpowiedniej pielęgnacji skóry, szczególnie w wyniku stosowania zbyt tłustych, źle dobranych kremów, zapychających ujścia gruczołów potowych,
- niektóre choroby – nadczynność tarczycy, zaburzenia hormonalne, otyłość, cukrzyca, infekcje przebiegające z wysoką gorączką, niektóre choroby nowotworowe i przewlekły stres również predysponują do powstawania potówek.
Potówki u dorosłych – objawy
Potówki u dorosłych najczęściej przypominają małe czerwone grudki, zwane również guzkami. Drobna wysyłka może swędzieć lub powodować intensywne uczucie kłucia. Potówki najczęściej pojawiają się na różnych częściach ciała, niekiedy w tym samym czasie. Najczęściej są to okolice twarzy, szyja, skóra pod piersiami oraz pod moszną. Mogą także pojawiać się w obszarach, które są bardziej narażone na pot. Są to fałdy skórne, zagięcia kolan i pod pachami. Występują także w obszarach ciała, które ocierają się o odzież jak plecy, brzuch czy klatka piersiowa. Występowaniu potówek często towarzyszy zapalenie mieszków włosowych. Do stanu zapalnego dochodzi, gdy zostaną one zatkane ciałami obcymi, jak łój czy martwe komórki skóry, które ulegają następnie zakażeniu.
Potówki u dorosłych – jak się ich pozbyć?
Leczenie potówki u dorosłych zazwyczaj polega na wyeliminowaniu czynników sprzyjających. Gdy skóra nie będzie narażona na drażniące bodźce, zmiany powinny ustąpić samoistnie już po kilku dniach. Aby złagodzić zmiany skórne, należy zastosować kilka prostych zasad. Wśród nich znajdują się:
- dbanie o odpowiednią higienę ciała,
- dbanie o prawidłową pielęgnację skóry (więcej na ten temat dowiesz się poniżej!),
- noszenie przewiewnych ubrań, najlepiej z naturalnych materiałów jak len czy bawełna,
- unikanie przebywania na bezpośrednim słońcu lub na zewnątrz, gdy występuje bardzo wysoka temperatura i wilgotność,
- dbanie o właściwą dietę i kontrolowanie wagi ciała.
Jeżeli jednak tak się nie stanie lub, co gorsza, potówki będą występować cyklicznie i przybiorą nietypowy wygląd, należy udać się do pediatry lub dermatologa. Lekarz przepisze odpowiedni antybiotyk lub zaleci dalszą diagnostykę.
[blog_products_carousel]
Domowe sposoby na potówki
Oprócz powyższych elementów, pomocne w leczeniu potówek mogą okazać się domowe sposoby, na przykład:
- okłady z liści aloesu,
- krótkie, maksymalnie 10-minutowe kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem nadmanganianu potasu czy naparów z rumianku bądź z nagietka,
- obmywanie skóry chłodną wodą lub naparami z rumianku, nagietka, szałwii, melisy bądź kory brzozy,
- stosowanie maści z cynkiem bezpośrednio na potówki,
- stosowanie mentolu lub kwasu borny na świąd skóry.
Kosmetyki Organique na potówki. Poznaj je i pokochaj!
By zapobiec powstawaniu potówek lub załagodzić powstałe zmiany, konieczne jest wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji.
Zarówno w przypadku twarzy, jak i ciała należy zwrócić uwagę na prawidłowe oczyszczenie skóry. Oprócz tego warto szukać kremów i balsamów o lekkich konsystencjach, które nie będą zatykać ujść gruczołów potowych.
Poniżej przygotowaliśmy dla Ciebie zestawienie kosmetyków, które sprawdzą się na potówki u dorosłych!
Potówki na twarzy – o co warto zadbać?
Jeśli potówki pojawiają się na twarzy czy dekolcie, jest to sygnał, że należy zwrócić szczególną uwagę na oczyszczanie. Najlepiej wybrać kosmetyki, które nie podrażnią skóry, ale przy tym skutecznie oczyszczą gruczoły łojowe i potowe. W te potrzeby doskonale wpisuje się żel do mycia twarzy Basic Cleaner. Kosmetyk ten jest niezwykle delikatny dla skóry, ale doskonale się pieni i dokładnie usuwa zanieczyszczenia oraz makijaż. Oprócz tego warto regularnie złuszczać martwy naskórek, który może blokować ujścia gruczołów potowych. Do twarzy dobrze sprawdzi się delikatny peeling enzymatyczny, który nie przyczyni się do pęknięcia i rozsiania zmian.
Do codziennej pielęgnacji skóry, na której pojawiły się potówki, warto stosować kosmetyki o lekkiej konsystencji. Bardzo dobrze sprawdzą się też dermokosmetyki, na przykład krem normalizujący dla skóry trądzikowej. Zawiera on składniki aktywne, które łagodzą stany zapalne i przyjemnie koją skórę. Dzięki kremowo-żelowej, nieobciążającej formule sprawdzi się zarówno podczas wieczornej, jak i porannej pielęgnacji, również pod makijaż.
Potówki na ciele – jak im przeciwdziałać?
W przypadku potówek bardzo ważne jest zadbanie o odpowiednią higienę. Należy jednak pamiętać, że nie zaleca się mycia skóry gorącą wodą oraz stosowania drażniących kosmetyków. Do codziennej pielęgnacji doskonale sprawdzi się na przykład żel pod prysznic Naturals Sensitive. Jego formuła jest oparta na naturalnych substancjach myjących, które łagodnie oczyszczają skórę, nie naruszając jej naturalnego pH. Warto zainwestować także w łagodny żel do higieny intymnej.
By chronić wrażliwą i delikatną skórę przed uporczywym swędzeniem, tuż po kąpieli dobrze jest zastosować balsam. Masło do ciała Naturals Sensitive zapewni przyjemne ukojenie, wspomoże procesy regeneracji i wzmocni naturalną barierę ochronną. W jego składzie znajdziesz między innymi nawilżające masło shea, kojąco-ochronny biokompleks z kiełków pszenicy i łagodzący wyciąg z glonów wakame. Dzięki lekkiej konsystencji, kosmetyk szybko się wchłonie i nie obciąży dotkniętej zmianami skóry.
Potówki a antyperspirant – poznaj naturalną alternatywę!
W zachowaniu higieny przy potówkach bardzo ważne jest również stosowanie antyperspirantów, najlepiej takich, które nie zatkają ujść gruczołów potowych. Jeżeli cenisz naturalne rozwiązania, możesz wypróbować bezzapachowy ałun. To dezodorant w postaci kryształu, który neutralizuje zapach potu. Wystarczy, że zwilżysz go wodą i przetrzesz czystą skórę. Sprawdzi się nie tylko pod pachami, ale również pod biustem czy między piersiami.
Potówki u dorosłych – profilaktyka
Jak w przypadku każdej dolegliwości, lepiej zapobiegać powstawaniu potówek niż je leczyć. W celu minimalizowania ryzyka występowania takich problemów skórnych wystarczy wdrożyć kilka prostych zasad. A nasza skóra z pewnością nam za nie podziękuje.
Powstawaniu potówek u dorosłych sprzyja pot. Jeśli często dotyka Cię ten problem, unikaj czynności, które powodują nadmierne pocenie się, jak intensywny trening, pobyt w saunie czy ekspozycja na gorącą i wilgotną pogodę. Aby wyregulować temperaturę otoczenia, używaj klimatyzacji i zadbaj, aby w pomieszczeniu, w którym przebywasz, było stosunkowo chłodno i sucho.
Zwróć także uwagę na materiał, z którego wykonane jest Twoje ubranie. Unikaj sztucznych materiałów, wybierając odzież z lekkiej, oddychającej tkaniny np. bawełny lub lnu. Zamiast dopasowanych, obcisłych fasonów, postaw na przewiewne ubrania, które nie przylegają ściśle do skóry i zapewniają Ci większą swobodę ruchu. Zminimalizujesz w ten sposób kontakt skóry z tkaniną.
Występowanie potówek można także skutecznie ograniczyć dzięki właściwej pielęgnacji. Jeśli wiesz, że Twoja skóra ma tendencje do ich powstawania, zrezygnuj na jakiś czas z usuwania owłosienia. Zabieg ten podrażnia skórę i sprzyja powstawaniu stanów zapalnych w meszkach włosowych. Pamiętaj także o tym, aby delikatnie złuszczać skórę. Regularnie stosowany peeling pozwoli Ci usunąć martwe komórki naskórka i łój, które mogą zatykać gruczoły potowe.
Dobrym sposobem na profilaktykę przeciwko potówkom są również zimne prysznice lub kąpiele z łagodnym, naturalnym mydłem. Warto je stosować zwłaszcza w okresie letnim lub grzewczym, gdy temperatura otoczenia utrzymuje się powyżej normy. W codziennej rutynie pielęgnacyjnej postaw na łagodny antyperspirant, który nie zatyka gruczołów potowych.
Podsumowanie
Potówki to łagodne zmiany skórne, które powstają na skutek przegrzania organizmu. Zazwyczaj występują u dzieci, ale mogą także pojawić się u dorosłych. Niewielkie, swędzące krostki występują niemal na całym ciele. Zwykle zlokalizowane są w miejscach, które są narażone na nadmierne pocenie się jak okolice pach, pleców, pachwin czy zgięć łokciowych.
Potówki zazwyczaj nie są groźne i nie wymagają specjalistycznego leczenia. By im przeciwdziałać lub pozbyć się powstałych już zmian, warto przestrzegać kilku zasad, jak dbałość o higienę ciała, pielęgnacja skóry oraz noszenie przewiewnych ubrań. Wśród domowych sposobów znajdują się również okłady z liści aloesu oraz kąpiele z dodatkiem naparu z rumianku. Wówczas nieprzyjemne objawy powinny ustąpić samoistnie w ciągu kilku dni. Pamiętaj jednak, że jeśli potówki utrzymują się dłużej, mają charakter nawracający lub przybierają nietypowy wygląd, konieczna będzie konsultacja z lekarzem.